1-پرتو درمانی چیست ؟ پرتو درمانی ) رادیوتراپی (، روش درمانی است که درآن تومور با اشعه x با انرژی بالا تحت تابش قرارمی گیرد.پرتو درمانی شبیه به انجام اسکن است . بیمار در حین تابش پرتو دردیا گرما احساس نمی کند . پرتو درمانی خارجی با دستگاه های به نام شتاب دهنده خطی در شرایطی که بیمار بی حرکت در وضعیت درمانی قرار گیرد انجام می شود. جلسات درمانی باتوجه به نوع بیماری در زمان های تعیین شده به صورت جلسات کوتاه روزانه از شنبه تا چهارشنبه انجام می گردد. پزشک جزئیات آن را برای شما توضیح خواهد داد . در پرتو درمانی خارجی هیچ ماده رادیواکتیو وارد بدن شما نمی گردد و بعد از درمان به راحتی می توانید بدون محدودیت بادیگران حتی اطفال و زنان باردار در ارتباط باشید. برای خانم ها بسیار مهم است که در طول باردار نباشند . حتی مقدار کمی پرتو می تواند به جنین آسیب برساند . درصورت احتمال بارداری لطفا به کارشناسان پرتو درمانی یا پزشک خود اطلاع دهید.
2- برنامه پرتو درمانی شما چگونه تهیه و اجرا می گردد؟ پرتو درمانی نیاز به طراحی دقیق درمانی دارد که توسط پزشک متخصص رادیو تراپی – انکولوژی ، متخصص فیزیک پرتو درمانی و کارشناسان پرتو درمانی اجرا می گردد.بعد از معاینه پزشک و تهیه مدارک لازم ، تصویر برداری و آزمایش ها و …) طراحی درمان برای شما انجام می گردد. طراحی درمان معمولا از سیتی اسکن برای تهیه تصاویر از بدن شما آغاز می گردد. در هنگام انجام سیتی اسکن علامت هایی روی بدن شما گذاشته می شود و سپس محل علامت ها به صورت چند نقطه خال کوبی می گردند. زیرا لازم است بدن شما در طول پرتو درمانی وضعیت ثابت داشته باشد. به دلیل اهمیت بی حرکتی اندام تحت درمان ممکن است نیاز به قالب گیری جهت ساخت ابزار ثابت کننده بدن باشد. سپس به شما نوبت درمان داده خواهد شد . در جلسه اول درمان کارشناسان پرتو درمانی به شما راهنمایی های لازم را خواهند کرد.
توصیه های مهم در دوران پرتو درمانی: – مایعات کافی بنوشید مخصوصا اگر شیمی درمانی دریافت می کنید. – رعایت بهداشت پوست برای احتمال کاهش ایجاد زخم های پوستی ضروری است. – در طول درمان از لباس های که پوشیدن و در آوردن آن ها راحت تر و سریع تر است استفاده نمایید. – استراحت کافی و تغذیه مناسب داشته باشید.
-اگر عوارض یا مشکلی داشتید کارشناس یا پزشک خود را مطلع سازید. عوارض پرتو درمانی شکم ولگن
دستگاه گوارش : عوارض پرتو درمانی به ناحیه شکم عبارتند از: تهوع و استفراغ و دل پیچه و اسهال. بعضی از بیماران برای چند ساعت بعداز پرتو درمانی تهوع دارند.اگر شما این عارضه را تجربه کردید ، بهتر است یک یا دو ساعت قبل و بعد از پرتو درمانی غذا نخورید در صورت عدم بهبودی از تیم درمانی بخواهید به شما داروهای ضد تهوع تجویز می گردد. برای کاهش تهوع نکات زیر توصیه می شوند:
-غذاهای کم حجم با دفعات زیاد مصرف نمایید -از مصرف غذاهای سرخ کرده و چرب و پرادویه و شیرین خودداری نمایید. -نوشیدنی های خنک در بین وعده ها بنوشید -ازمصرف غذاهایی که بوی تند دارند خودداری کنید. -در صورت تهوع شدید از سوپ وآب میوه های صاف شده یا غذاهای که هضم سریع دارند(نان تست، ژله )استفاده نمایید. -در پرتو درمانی منطقه لگن اسهال معمولا چند هفته از شروع درمان ایجاد می شود. برای کاهش اسهال نکات زیر توصیه می شود: – آب ، چای کم رنگ ،آب سیب ،سوپ صاف شده ،ژله ،مصرف نمایید. -از مصرف غذاهای پرفیبر مثل میوه های خام ، سبزیجات، حبوبات،شیرینی وغذاهای پر ادویه کلم و سریال در هنگام اسهال خود داری نمایید. -غذاهای کم حجم با وعده های زیادتر بخورید. -اگر شیر و لبنیات روده شمارا تحریک می کند ،از مصرف این مواد غذایی خودداری کنید -هنگامی که اسهال شما بهتر شد مواد غذایی از قبیل موز ،برنج ، ماست وپوره سیب زمینی و نان تست استفاده نمایید. -سیستم ادراری پرتو درمانی ناحیه لگن می تواند باعث درد و سوزش در هنگام دفع ادرار گردد، علایم تحریکی ادرار و سختی در ادرار کردن، بی اختیاری ادرار و خون در ادرار می توانند از سایر عوارض پرتو درمانی به لگن باشند. در صورت بروز این عوارض با پزشک خود مشورت نمایید.
خانم ها: با پزشک و تیم درمانی در مورد اثرات پرتو درمانی برروی باروری مشورت نمایید. در پرتو درمانی به ناحیه لگن سیکل ماهیانه ممکن است قطع گردد.خارش و سوزش و خشکی واژن شایعاست.
آقایان: پرتو درمانی به ناحیه لگن که شامل بیضه ها گردد ممکن است باعث کاهش اسپرم و باروری گردد. اگر به تمایل به حفظ باروری دارید قبل از شروع درمان پرتو درمانی با پزشک خود مشورت نمایید